Najczęstsze pytania
Kliknij na pytaniu aby rozwinąć odpowiedź

W naszej przychodni ubezpieczenia sprawdzamy w e-WUŚ (elektroniczna weryfikacja uprawnień świadczeniobiorcy). Nie wymagamy przedstawiania dowodu ubezpieczenia, natomiast należy mieć ze sobą dokument ze zdjęciem i nr PESEL (dowód osobisty, prawo jazdy, paszport) czytaj dalej weryfikacja ubezpieczenia

Porady lekarzy specjalistów udzielane są na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Jest jednak grupa specjalistów, do których skierowanie nie jest konieczne.
Skierowanie nie jest wymagane w przypadku świadczeń:

• ginekologa i położnika,
• dentysty,
• onkologa,
• psychiatry,
• dla osób chorych na gruźlicę,
• dla osób zakażonych wirusem HIV,
• dla inwalidów wojennych i osób represjonowanych,
• dla osób uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji psychotropowych - w zakresie lecznictwa odwykowego.

Podstawa prawna: Art. 57 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135). *

W ciągu miesiąca od daty wystawienia skierowania Pacjent powinien zapisać się na planowaną wizytę. Od momentu wpisania w kolejkę oczekujących lub realizacji wizyty skierowanie jest ważne do ustania przyczyny wystawienia go. Nie ma zatem konieczności odnawiania skierowań co rok. Nowe skierowanie jest potrzebne, gdy do lekarza specjalisty pacjent zgłasza się z nowym/innym schorzeniem niż leczone dotychczas.

Nie wymagamy dostarczenia dokumentacji medycznej, jest ona jednak pomocna dla rozpoznania stanu zdrowia Pacjenta (przyjmowane leki stałe, przebyte choroby, rozpoznania chorób przewlekłych, itp.). Na pierwsza wizytę Pacjent powinien zabrać przyjmowane stale leki.

Nie. Dokumentacja medyczna pozostaje w miejscu jej wytworzenia i jedynie Pacjent może wystąpić o wydanie kopii dokumentacji.

Nie ma określonego w dniach maksymalnego czasu oczekiwania.
Natomiast problematykę czasu oczekiwania porusza rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie sposobu i kryteriów ustalania dopuszczalnego czasu oczekiwania na wybrane świadczenia opieki zdrowotnej (Dz.U.07.250.1884 ). Rozporządzenie określa sposób i kryteria ustalania dopuszczalnego czasu oczekiwania na następujące rodzaje świadczeń opieki zdrowotnej:
  1)   leczenie szpitalne,
  2)   świadczenia wysokospecjalistyczne
Niestety przepisy te nie regulują problematyki dopuszczalnego czasu oczekiwania na leczenie w poradniach specjalistycznych (ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne). *

Zgodnie z § 12 ust. 1 załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 maja 2008 roku w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 81, poz. 484) lekarz ubezpieczenia zdrowotnego powinien dołączyć do skierowania:

wyniki badań diagnostycznych i przeprowadzonych konsultacji, będące w jego posiadaniu, umożliwiające lekarzowi ubezpieczenia zdrowotnego lub felczerowi ubezpieczenia zdrowotnego kierującemu postawienie wstępnego rozpoznania stanowiącego przyczynę skierowania;

istotne informacje o dotychczasowym leczeniu specjalistycznym lub szpitalnym oraz zastosowanym leczeniu. *

Jeżeli korzystamy z usług lekarza specjalisty, do którego wymagane jest skierowanie a my nie posiadamy takiego, koszty pokrywa pacjent. W sytuacjach nagłych, zagrażających życiu bądź poważnej utracie zdrowia również lekarz, który nie zawarł kontraktu z NFZ, ma obowiązek udzielenia nieodpłatnie  pomocy. Pacjent jednakże może oczekiwać od takiego lekarza udzielenia pomocy w niezbędnym zakresie. Podstawa prawna: art. 15 i art. 61 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz art. 30 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. *

Nie. Realizacja skierowań do leczenia w ramach specjalistycznej opieki ambulatoryjnej lub szpitalnej nie jest uzależniona od miejsca zamieszkania pacjenta.

        Zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) pacjent ma prawo wyboru świadczeniodawcy udzielającego ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych (art. 29) lub szpitalnych (art. 30) spośród wszystkich świadczeniodawców, którzy zawarli umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia. Pacjent ma prawo leczyć się na podstawie skierowania na terenie całego kraju. *

Skierowanie na bezpłatne badania diagnostyczne, ujęte w katalogu świadczeń diagnostycznych i terapeutycznych, lekarz specjalista wystawia ze wskazaniem miejsca ich wykonania. Zlecone badanie wykonywane jest w ramach udzielanej pacjentowi porady.

Lekarz odmawia wystawienia skierowania na badanie diagnostyczne w sytuacji zgłoszenia przez pacjenta w formie "życzenia" lub w sytuacji zalecenia ich wykonania przez innego lekarza. Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego nie ma obowiązku "przepisywania" badań zaleconych przez lekarzy w gabinetach prywatnych.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 08. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), świadczenia specjalistyczne w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej udzielane są według kolejności zgłoszenia w dniach i godzinach ich udzielania przez świadczeniodawcę, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Pacjenci, którzy zgłaszają się do poradni specjalistycznej umieszczani są na listach oczekujących na udzielenie świadczenia. O pozycji pacjenta na liście oczekujących decyduje przede wszystkim kategoria medyczna, do której pacjent zostanie zakwalifikowany.

        Zgodnie z § 1. rozporządzenia Ministra Zdrowia dnia 26 września 2005 r. w sprawie kryteriów medycznych, jakimi powinni kierować się świadczeniodawcy, umieszczając świadczeniobiorców na listach oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej, świadczeniodawca umieszcza świadczeniobiorcę, z wyjątkiem świadczeniobiorcy znajdującego się w stanie nagłym, na liście oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej, na podstawie następujących kryteriów medycznych opartych na aktualnej wiedzy medycznej: stanu zdrowia świadczeniobiorcy, rokowania co do dalszego przebiegu choroby, chorób współistniejących mających wpływ na chorobę, z powodu której ma być udzielone świadczenie, zagrożenia wystąpienia, utrwalenia lub pogłębienia niepełnosprawności.

        Świadczeniodawca, stosując ww. kryteria medyczne kwalifikuje pacjenta do jednej z dwóch kategorii medycznych:
a) "przypadek pilny" - jeżeli istnieje konieczność pilnego udzielenia świadczenia ze względu na dynamikę procesu chorobowego i możliwość szybkiego pogorszenia stanu zdrowia lub znaczącego zmniejszenia szans na powrót do zdrowia,
b) "przypadek stabilny" - w przypadku innym niż stan nagły i przypadek pilny.

Pacjenta zakwalifikowanego do kategorii medycznej "przypadek pilny" umieszcza się na liście oczekujących przed pacjentami zakwalifikowanymi do kategorii medycznej "przypadek stabilny".

W przypadku świadczeń specjalistycznych udzielanych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej, na które wymagane jest skierowanie, świadczeniodawca bierze pod uwagę kategorię medyczną wskazaną na skierowaniu wystawionym przez lekarza kierującego, jeżeli została określona.

        Zgodnie z art. 20 ust. 7 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w razie zmiany stanu zdrowia świadczeniobiorcy, wskazującej na potrzebę wcześniejszego niż w ustalonym terminie udzielenia świadczenia, świadczeniobiorca informuje o tym świadczeniodawcę, który, jeżeli wynika to z kryteriów medycznych, koryguje odpowiednio termin udzielenia świadczenia i informuje niezwłocznie świadczeniobiorcę o nowym terminie.

Należy także podkreślić, że w myśl art. 29 ww. ustawy, świadczeniobiorca ma prawo wyboru świadczeniodawcy udzielającego ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych spośród tych świadczeniodawców, którzy zawarli umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Oznacza to, że na podstawie skierowania na świadczenie danego rodzaju albo jeżeli pacjent jest uprawniony do uzyskania świadczenia bez skierowania, może on udać się do dowolnie wybranej poradni specjalistycznej. Na stronach internetowych oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia, każdy pacjent może samodzielnie sprawdzić liczbę osób oczekujących i średni czas oczekiwania na udzielenie danego świadczenia opieki zdrowotnej w konkretnej placówce oraz znaleźć informację o możliwości udzielenia świadczenia przez innych świadczeniodawców posiadających umowę o udzielanie konkretnych świadczeń opieki zdrowotnej. *
http://kolejki.nfz.gov.pl/koc/kolejkiSzukaj.do?idNFZ=03

Zgodnie z § 13 ust. 1 załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 maja 2008 roku w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2008 r. Nr 81, poz. 484) świadczeniodawca zapewnia rejestrację świadczeniobiorców na podstawie zgłoszenia, w szczególności:

1) osobistego;
2) telefonicznego lub;
3) za pośrednictwem osoby trzeciej.

Leczę się w prywatnym gabinecie lekarskim i mam ubezpieczenie zdrowotne na NFZ. Lekarz odmówił mi wypisania recepty na leki refudowane - wypisał na 100%. Czy mam prawo do leków ze zniżką?

Podstawowymi przesłankami uprawniającymi lekarza do wystawienia refundowanej recepty na lek są :
- udokumentowane rozpoznanie schorzenia (ustalone samodzielnie przez tego lekarza lub przez innych lekarzy w związku z prowadzoną przez nich diagnostyką i leczeniem pacjenta),
- lek musi być wpisany na listę leków refundowanych przy czym jako wskazaniem do stosowania jest   schorzenie pacjenta (tj. zgodność z wykazem refundowanych leków oraz wskazaniami określonymi Obwieszczeniem Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (obecnie obowiązuje Obwieszczenie z dnia 26 sierpnia 2013 r . na dzień 1 września 2013r.).
- zawarcie przez lekarza z NFZ umowy na tzw. wystawienie recept. W przypadku lekarza praktykującego prywatnie, taka umowa jest dobrowolna i lekarz nie ma obowiązku jej podpisywać.

Jeżeli zostały spełnione powyższe warunki, to pacjent powinien otrzymać receptę na lek z refundacją. 

Otrzymałam skierowanie na badania laboratoryjne w Przychodni X. Badania chciałam wykonać w Przychodni Y (w mieście, w którym mieszkam) do której jestem zapisana. Niestety otrzymałam informację, iż badania ze skierowania muszę opłacić, gdyż nie jest to ich rejon. Czy faktycznie tak jest?

Zasady wykonywania badań diagnostycznych zostały uregulowane przez  rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 81 poz. 484) oraz  w przypadku leczenia specjalistycznego także - rozporządzenie Ministra Zdrowia dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej(Dz. U. Nr 139 poz. 1142 ze zm.). Zgodnie z ww. przepisami lekarz specjalista wystawiając skierowanie na badanie diagnostyczne zobowiązany jest wskazać jednocześnie miejsce ich wykonania. Jeżeli pacjent wykona badania w miejscu innym , niż wskazane przez lekarza, to musi liczyć się z koniecznością poniesienia ich kosztów lub odmową ich wykonania w miejscu do którego się zgłosił. 

Przywołany powyżej tryb wykonywania badań nie ma zastosowania w przypadku badań w rodzaju np. tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego,  gastroskopii, kolonoskopii, scyntygrafii, pozytonowej tomografii emisyjnej.  Zgodnie z ww. przepisami świadczeniobiorca ma prawo wyboru placówki, która zawarła umowę z NFZ na ten rodzaj świadczeń. *

Do wystawienia zwolnienia lekarskiego niezbędne jest posiadanie dowodu osobistego oraz nr NIP płatnika składek.

Lekarz co do zasady ma prawo odmówić udzielenia porady dziecku , które zgłasza się bez przedstawiciela ustawowego ( rodzica) za wyjątkiem sytuacji, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia oraz w innych przypadkach nie cierpiących zwłoki. 

W omawianym przypadku zastosowanie będą mieć głównie przepisy ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty –( t.j. Dz. U.  z dn. 8 września 2006 r. Nr 191, poz.1410 z późn. zm.), gdzie w art. 32 stwierdzono, między innymi, że lekarz może przeprowadzić badanie małoletniego po uzyskaniu zgody jego przedstawiciela ustawowego. Ponadto w art. 31 ust. 6 i 7  ustawy wskazano,    że w przypadku pacjenta, który nie ukończył 16 lat lekarz udziela informacji osobie bliskiej   w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 417). Pacjentowi, który nie ukończył 16 lat, lekarz udziela informacji w zakresie i formie potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu diagnostycznego lub terapeutycznego i wysłuchuje jego zdania. 

Ponadto zagadnienia związane ze stanem zdrowia dziecka są na tyle istotne, że podkreślając rolę rodzica podczas udzielania porady można powołać się Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy gdzie w art. 95. § 1. stwierdzono między innymi, że władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek rodziców do wykonywania pieczy nad osobą dziecka. W trakcie udzielania porady lekarz przeprowadza najczęściej badanie przedmiotowe i podmiotowe, co wymaga zebrania wywiadu czyli między innymi informacji o dotychczasowym leczeniu, reakcji na leki lub też innych obserwacji dotyczących stanu zdrowia, jakie może udzielić jedynie dorosły opiekun . Wydaje się oczywiste, że dziecko z racji wieku nie zawsze jest w stanie precyzyjnie udzielić informacji o swoim stanie zdrowia. *

Jestem osobą pełnoletnią i często zajmuję się swoją młodszą  niepełnoletnią siostrą. Moi rodzice pracują. Gdy ostatnio chciałam wybrać się do lekarza z siostrą, lekarz odmówił mi przyjęcia dziecka. Odmowę uzasadnił tym, że nie jestem rodzicem ani opiekunem prawnym. Czy to jest zgodne z prawem?

Zgodnie zobowiązującymi przepisami tzw. opiekunem prawnym czyli przedstawicielem ustawowym dziecka (osobą, która z mocy ustawy sprawuje opiekę nad niepełnoletnim) są rodzice, o ile oczywiście nie zostali tego prawa pozbawienia lub ograniczeni w jego wykonywaniu. Pełnoletnia siostra, o ile nie posiada stosownego uprawnienia nie może przejąć tej roli. Może być natomiast opiekunem faktycznym czyli osobą sprawującą, bez obowiązku ustawowego, stałą opiekę nad pacjentem, który ze względu na wiek, stan zdrowia albo stan psychiczny opieki takiej wymaga. Jednakże w opisywanym przypadku Pani nie spełnia tych przesłanek ponieważ z treści pytania wynika, że Pani opieka jest wyłącznie doraźna i jednorazowa, nie zaś stała. 

Ponadto istotnym jest, że lekarz może podjąć leczenie – po uzyskaniu zgody przedstawiciela ustawowego niepełnoletniego pacjenta. Oczywiście powyższego nie stosuje się w przypadku zagrożenia życia dziecka, chociaż lekarz po udzieleniu stosownej pomocy ma prawo wystąpić do sądu opiekuńczego o zgodę na dalsze czynności medyczne, o ile kontakt z przedstawicielem ustawowym byłby nieskuteczny lub niemożliwy.  

Reasumując - lekarz miał prawo zażądać obecności lub choćby zgody na leczenie przedstawiciela ustawowego dziecka ( rodzica) na podjęcie leczenia.

Podstawa prawna :
- ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza i dentysty ( t.j. Dz. U.  z dn. 8 września 2006 r. Nr 191, poz.1410 z późn. zm.),
- ustawa  z dnia  6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta ( Dz. U. z 2009 r., Nr 52, poz. 419  z poźn. zm.)*

Czy mogę wręczyć lekarzowi (przez dziecko-14 lat)  jednorazowe imienne upoważnienie czytelnie podpisane, na przeprowadzenie badania (np. neurologicznego) na dany dzień do przeprowadzenia badania bez obecności przedstawiciela ustawowego - rodzica? Bywa, że w terminie wyznaczonego badania żadne z rodziców w godzinach pracy nie może być obecny.

Dziecko w wieku 14 lat, zgodnie zobowiązującymi przepisami  (Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy) pozostaje pod opieką rodziców, o ile oczywiście nie zostali tego prawa pozbawienia lub ograniczeni w jego wykonywaniu. Rodzice (przedstawiciele ustawowi) mają obowiązek pieczy nad zdrowiem dziecka, polegającej między innymi na obowiązku leczenia dziecka. Z uwagi na powyższe do przedstawiciela ustawowego kierowane są informacje o stanie zdrowia poczynione przez lekarza (np. rozpoznanie schorzenia, ocena stanu zdrowia, zalecenia związane z leczeniem, rokowaniu, konieczność przeprowadzenia badania, dawkowanie leków  itp.). 

W rezultacie lekarz będzie mógł odmówić udzielenia porady planowej w przypadku gdy dziecko zgłosi się z pisemnym upoważnieniem.*

Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi, w tym małoletniemu, który ukończył 16 lat lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu (art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r. poz. 159, z późn. zm.). Jeżeli chodzi o inne osoby (niż pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy) lekarz może im udzielić informacji o stanie zdrowia pacjenta tylko za zgodą pacjenta (art. 9 ust. 3 w/w ustawy).

Zgodnie z art. 31 ust 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty  „Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu”.

Natomiast ust. 6 w/w przepisu stanowi, że: „Jeżeli pacjent nie ukończył 16 lat lub jest nieprzytomny bądź niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji, lekarz udziela informacji osobie bliskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 417).”

Osoba bliska w rozumieniu ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta to: małżonka, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciel ustawowy, osoba pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta.*

        Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, Pacjent (lub przedstawiciel ustawowy pacjenta, bądź osoba przez pacjenta upoważniona) może żądać udostępnienia dokumentacji medycznej art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r. poz. 159, z późn. zm.). Ust. 2 art. 26 stanowi, iż po śmierci pacjenta, prawo wglądu w dokumentację medyczną ma osoba upoważniona przez pacjenta za życia. Zgodnie z art. 27 pkt 2 w/w ustawy jedną z form udostępniania dokumentacji jest udostępnienie poprzez sporządzenie jej wyciągów, odpisów lub kopii na koszt osoby wnioskującej, czyli: pacjenta (lub przedstawiciela ustawowego pacjenta, bądź osoby przez pacjenta upoważnionej). Maksymalna wysokość opłaty za:

• jedną stronę wyciągu lub odpisu dokumentacji medycznej - nie może przekraczać 0,002 przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
• jedną stronę kopii dokumentacji medycznej - nie może przekraczać 0,0002 przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w pkt 1;
• sporządzenie wyciągu, odpisu lub kopii dokumentacji medycznej na elektronicznym nośniku danych, jeżeli zakład prowadzi dokumentację medyczną w formie elektronicznej - nie może przekraczać 0,002 przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w pkt 1.) W lipcu 2009 roku wysokość opłaty wynosiła około 62 groszy za stronę).

        Należy podkreślić, iż zakresem przedmiotowego udostępnienia objęta jest dokumentacja indywidualna wewnętrzna, a dokumentacja zbiorcza jedynie w zakresie wpisów dotyczących pacjenta (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania Dz. U. z 2010 r., nr 252, poz. 1697, z późn. zm.). Jeżeli chodzi o tzw. kartę informacyjną wyjaśnić należy, iż zgodnie z § 16 ust. 1. ww. rozporządzenia, lekarz wypisujący pacjenta wystawia na podstawie historii choroby kartę informacyjną z leczenia szpitalnego w jednym egzemplarzu z dwiema kopiami. Kartę informacyjną podpisuje lekarz wypisujący oraz ordynator oddziału. Kartę informacyjną z leczenia szpitalnego wraz z jedną jej kopią wydaje się pacjentowi, jego przedstawicielowi ustawowemu lub osobie upoważnionej przez pacjenta (§ 16 ust. 4. w/w rozporządzenia). Dodać należy, iż zgodnie z § 16 ust. 2 pkt 1. ww. rozporządzenia w karcie informacyjnej z leczenia szpitalnego należy podać m.in.: rozpoznanie choroby w języku polskim.*

        Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa tj. art. 26 i art. 27 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta ( Dz. U. Nr 52, poz. 419 z poźn. zm.), pacjent/jego przedstawiciel ustawowy lub osoba upoważniona przez pacjenta ma prawo do udostępniania dokumentacji medycznej czyli  :
1)  do wglądu w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych;
2)  poprzez sporządzenie jej wyciągów, odpisów lub kopii;
3)  poprzez wydanie oryginału za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, jeżeli uprawniony organ lub podmiot żąda udostępnienia oryginałów tej dokumentacji.

Natomiast akt wykonawczy do ww. ustawy tj. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej i rodzajów jej przetwarzania (Dz. U. Nr 252, poz. 1697) stwierdza, że dokumentacja indywidualna wewnętrzna pacjenta  przeznaczona jest na potrzeby podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych. W jej skład wchodzą między innymi wyniki badań diagnostycznych, zleconych w ramach prowadzonej opieki medycznej. Z powyższego wynika, że oryginały dokumentacji medycznej , w tym przypadku wyników badań diagnostycznych , zleconych w poradni są częścią dokumentacji indywidualnej wewnętrznej i pacjent ma prawo otrzymać na żądanie kopie/kserokopie wyników. 

Należy tez zauważyć, że jeżeli pacjent dostarczy do placówki posiadane przez siebie oryginały dokumentacji medycznej (np. z leczenia w innej jednostce), to  do tej dokumentacji dołącza się kopie tej dokumentacji , zaś oryginały zwraca choremu.

        Mam problem z odbiorem wyników badań diagnostycznych. W przychodni powiedziano mi, że wyniki badań wydaje lekarz, który wystawił skierowanie. Czy wyniki badań wydaje tylko lekarz zlecający?

Zgodnie z  art. 26 ust.1 i art. 27 pkt. 3 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta  Rzeczniku Praw Pacjenta ( Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz 419 z poźn. zm.) pacjent/jego przedstawiciel ustawowy lub osoba upoważniona przez pacjenta ma prawo do udostępniania dokumentacji medycznej. Przywołany przepis nie zakreśla wprawdzie terminów wydania dokumentacji medycznej, jednakże można uznać, że obowiązek wydania dokumentacji winien nastąpić bez zbędnej zwłoki, po złożeniu wniosku przez uprawniony podmiot. Przepisy nie wskazują również jaka komórka organizacyjna placówki ochrony zdrowia, zobowiązana do realizacji ww. zobowiązania. Wskazanie komórki organizacyjnej zobowiązanej do udostępniania dokumentacji medycznej (np. rejestracja, lekarz prowadzący) należy do zadań kierownictwa placówki i w przypadku nieobecności uprawnionego pracownika, również kierownik powinien wskazać osobę zastępującą.

        Szczególne uprawnienia przysługują świadczeniobiorcom z tytułu inwalidztwa wojennego, inwalidztwa nabytego przez kombatantów i osoby represjonowane oraz dawcom krwi posiadającym legitymację "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi" i dawcom przeszczepu, posiadającym legitymację "Zasłużonego Dawcy Przeszczepu". Uprawnienia wymienionej grupy osób reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Dz. U. 08. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). Szczegółowe uregulowania znajdują się w Rozdziale 3 Szczególne uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej w art. 43 - 47 c.

1. Inwalidzi wojenni i cywilne niewidome ofiary działań wojennych

Uregulowania dla tej grupy świadczeniobiorców są zawarte w art. 45, 46 i 47 art. 45.1.

Osobom wymienionym poniżej przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami leków podstawowych i uzupełniających.
1. inwalidzi wojskowi,
2. osoby, które doznały uszczerbku na zdrowiu w okolicznościach określonych w art. 7 i 8 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin i nie zostały zaliczone do żadnej z grup inwalidów,
3. osoby wymienione w art. 42 i 59 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
4. cywilne niewidome ofiary działań wojennych.

        Bezpłatne zaopatrzenie w leki osób przysługuje do wysokości limitu, o którym mowa wart. 38 ust. 1. (patrz: informator wysokości dopłat do leków refundowanych na stronach internetowych Ministerstwa Zdrowia: www.mz.gov.pl) Art. 46.1. Inwalidom wojennym oraz osobom represjonowanym, ich małżonkom pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu oraz wdowom i wdowcom po poległych żołnierzach i zmarłych inwalidach wojennych oraz osobach represjonowanych, uprawnionym do renty rodzinnej, przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki oznaczone symbolami "Rp" lub "Rpz", dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 47. 1. Inwalidom wojennym i wojskowym, cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz osobom represjonowanym przysługuje prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi i środków pomocniczych na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego albo felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub lekarza albo felczera niebędącego lekarzem albo felczerem ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli posiada uprawnienia do wykonywania zawodu oraz zawarł z oddziałem wojewódzkim Funduszu umowę upoważniającą go do wystawiania takich recept, do wysokości limitu ceny określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 31d pkt 1. (patrz: rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz środki pomocnicze (Dz. U. 09. Nr 139, poz.1141) oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lutego 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu zaopatrzenie w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz środki pomocnicze (Dz. U. 10. Nr 31,poz.166) Rozporządzenie z lutego 2010 r. dotyczy: pończoch kikutowych przy amputacji w obrębie stopy, podudzia, przy amputacji uda; obuwia ortopedycznego, wózka inwalidzkiego specjalnego dziecięcego stabilizującego plecy i głowę oraz soczewek i pomocy optycznych dla niedowidzących.


2. Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi i Zasłużeni Dawcy Przeszczepu.

        Świadczeniobiorca, który posiada tytuł "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi" lub "Zasłużonego Dawcy Przeszczepu" i przedstawi legitymację "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi" lub "Zasłużonego Dawcy Przeszczepu", przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu, o którym mowa w art. 38 ust. l zaopatrzenie w leki objęte wykazami Art. 43. 1.: leków podstawowych i uzupełniających, o których mowa w art. 36 ust. 5 pkt. l, leków, które świadczeniobiorca posiadający tytuł "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi" lub "Zasłużonego Dawcy Przeszczepu" może stosować w związku z oddawaniem krwi lub w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek albo narządów na podstawie recepty wystawionej przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego albo felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub lekarza albo felczera niebędącego lekarzem albo felczerem ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli posiada uprawnienia do wykonywania zawodu oraz zawarł z oddziałem wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia umowę upoważniającą go do wystawiania takich recept.

Art. 43. 2. Osoba przedstawiająca receptę do realizacji jest obowiązana do okazania dokumentu, o którym mowa w ust. l. Minister Zdrowia określił, w drodze rozporządzenia z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie wykazu leków dla Świadczeniobiorcy posiadającego tytuł "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi" lub "Zasłużonego Dawcy Przeszczepu" (Dz. U.10. Nr 23,poz. l19) wykaz leków, które można stosować w związku z oddawaniem krwi lub w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek albo narządów, uwzględniając w szczególności konieczność zapewnienia ochrony jego zdrowia, dostępność do leków, bezpieczeństwo ich stosowania oraz możliwości płatnicze podmiotu zobowiązanego do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych.


3. Żołnierze zasadniczej służby wojskowej, osoby w trakcie okresowego szkolenia, ćwiczeń wojskowych.

Art. 44. 1. Osobom, o których mowa w art. 66 ust. l pkt. 2, przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki umieszczone w wykazach leków podstawowych i uzupełniających oraz leki recepturowe.

Art. 44. 2. Uprawnionemu żołnierzowi lub pracownikowi, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa, przysługuje prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi i środków pomocniczych na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub lekarza albo felczera niebędącego lekarzem albo felczerem ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli posiada uprawnienia do wykonywania zawodu oraz zawarł z oddziałem wojewódzkim Funduszu umowę upoważniającą go do wystawiania takich recept, do wy sokości limitu ceny określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 31d.


4. Uprawnienienia szczególne

Art. 47c. Osoby, o których mowa w art. 43 ust. l, inwalidzi wojenni i wojskowi oraz kombatanci mają prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach. W tej grupie uprawnień należy wymienić możliwość przyznania pierwszeństwa do środowiskowej opieki socjalnej oraz pomocy w uzyskaniu miejsca w domu opieki społecznej.

Zasłużeni honorowi dawcy krwi i przeszczepu, inwalidzi wojenni i wojskowi oraz kombatanci mają możliwość korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalach i świadczeń specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej. Oznacza to, że świadczeniodawca udziela tych świadczeń poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących. Ponadto świadczeniodawca powinien udzielić ww. osobom świadczeń w dniu zgłoszenia, a jeśli nie jest to możliwe - powinien wyznaczyć inny termin poza kolejnością. Osoby ze szczególnymi uprawnieniami posiadają pierwszeństwo także do rejestracji, jak w przypadku świadczeń udzielanych w podstawowej opiece zdrowotnej.*

        Mój brat ma porażenie mózgowe i nie jest w stanie samodzielnie chodzić. Czy możemy starać się o rehabilitację dla niego w szpitalu lub rehabilitanta do domu? Nie mamy możliwości odowozić brata do placówki medycznej.

Prawo do rehabilitacji w warunkach domowych , finansowanej ze środków publicznych wynika z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych w sprawie  świadczeń  gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej (Dz. U. Nr 140 poz. 1145, z późn. zm.). Zgodnie z tym aktem prawnym  te świadczenia udzielane są świadczeniobiorcom, którzy ze względu na brak możliwości samodzielnego poruszania się nie mogą dotrzeć do placówek ochrony zdrowia, związanych umową z NFZ na ten rodzaj świadczeń, a wymagają rehabilitacji lub fizjoterapii. Do tej formy rehabilitacji mają prawo świadczeniobiorcy z zaburzeniami funkcji motorycznych spowodowanymi:
1) ogniskowymi uszkodzeniami mózgu (stanami po zatorach mózgowych, udarach krwotocznych mózgu, urazach) – przez okres do 12 miesięcy od dnia powstania ogniskowego uszkodzenia mózgu;
2) ciężkimi uszkodzeniami centralnego i obwodowego układu nerwowego odpowiadającymi 5. stopniowi skali oceny stopnia inwalidztwa, zwanej dalej „skalą opartą na skali Rankina”; warunku otrzymania 5. stopnia skali opartej na skali Rankina nie stosuje się do dzieci do ukończenia 18. roku życia;
3) uszkodzeniem rdzenia kręgowego – przez okres do 12 miesięcy od dnia powstania uszkodzenia rdzenia kręgowego;.
4) chorobami przewlekle postępującymi w szczególności: miopatiami, chorobą Parkinsona, zapaleniem wielomięśniowym, rdzeniowym zanikiem mięśni, guzami mózgu, procesami demielinizacyjnymi, kolagenozami, przewlekłymi zespołami pozapiramidowymi, reumatoidalnym zapaleniem stawów;
5) chorobami zwyrodnieniowymi stawów biodrowych lub kolanowych, po zabiegach endoprotezoplastyki stawu przez okres do 6 miesięcy od dnia wykonania operacji;
6) urazami kończyn dolnych – przez okres do 6 miesięcy od dnia powstania urazu;
7) osobom w stanie wegetatywnym lub apalicznym.

Z powyższego zestawienia wynika, że pacjent z MPD może skorzystać z tej formy rehabilitacji jeżeli zostanie spełniona jedna z w ww przesłanek, przy czym jednoznacznej odpowiedzi na pytanie odnośnie kwalifikacji pacjenta w konkretnym stanie zdrowia może udzielić wyłącznie lekarz, po dokonaniu oceny stanu zdrowia.

Skierowanie na rehabilitację może wystawić między innymi - lekarz podstawowej opieki zdrowotnej lub np. lekarz ubezpieczenia zdrowotnego specjalista rehabilitacji w chorobach narządu ruchu lub rehabilitacji ogólnej, lub rehabilitacji medycznej, neurologii.

Odnosząc się do leczenia w warunkach szpitalnych to: 

Skierowanie na rehabilitację ogólnoustrojową jest wystawiane przez:
1) lekarzy oddziałów urazowo-ortopedycznych, chirurgicznych, neurochirurgicznych,  neurologicznych, reumatologicznych, chorób wewnętrznych, onkologicznych,  ginekologicznych, urologicznych;
2) w przypadku zaostrzeń chorób przewlekłych przez lekarza poradni rehabilitacyjnej,  urazowo - ortopedycznej, neurologicznej i reumatologicznej.

Skierowanie na rehabilitację neurologiczną jest wystawiane:
1) w przypadku rehabilitacji neurologicznej zaburzeń funkcji mózgu, zaburzeń funkcji rdzenia i korzeni nerwowych, zaburzeń obwodowego układu nerwowego i dystrofii mięśniowych oraz rehabilitacji przewlekłej - pod warunkiem, że chorzy są już po przebytej rehabilitacji w wyżej wymienionych grupach i wymagają kontynuacji rehabilitacji w warunkach stacjonarnych:
a) przyjęcie ze skierowaniem z oddziału lub kliniki: anestezjologii i intensywnej terapii, neurologii, neurochirurgii, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, ortopedii i traumatologii, chorób zakaźnych lub
b) przyjęcie ze skierowaniem z poradni specjalistycznej: rehabilitacyjnej, neurologicznej, neurochirurgicznej, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, urazowo-ortopedycznej;
2) w przypadku rehabilitacji neurologicznej dziecięcej:
a) przyjęcie ze skierowaniem z oddziału anestezjologii i intensywnej terapii, neonatologii, neurologii i neurochirurgii, ortopedii i traumatologii, chirurgii dziecięcej lub
b) przyjęcie ze skierowaniem z poradni specjalistycznej: neurologicznej, neonatologicznej, neurochirurgicznej, urazowo-ortopedycznej, chirurgii dziecięcej, rehabilitacyjnej.

Świadczenia z zakresu rehabilitacji ogólnoustrojowej realizowane w warunkach szpitalnych skierowane są do osób, które ze względu na kontynuację leczenia wymagają stosowania kompleksowych świadczeń rehabilitacyjnych oraz całodobowego nadzoru pielęgniarskiego. Dotyczą one pacjentów między innymi  z dysfunkcją  narządu ruchu, co wskazuje, że osoby z MPD mogą korzystać z tej formy leczenia  jednakże jedynie lekarz posiadający jedną z ww. specjalizacji może ustalić stan zdrowia chorego. W przypadku rehabilitacji neurologicznej, wymagania związane z kwalifikacją są obwarowane dodatkowymi warunkami np. kwalifikację przeprowadza się na podstawie oceny stanu klinicznego pacjenta, z uwzględnieniem istniejących skal medycznych.   Lekarz może stwierdzić wskazania do rehabilitacji ogólnoustrojowej lub w warunkach domowych (jeżeli stan zdrowia spełnia warunki określone Skalą Rankina). 

Skala Rankina o jakiej mowa wyżej kształtuje się następująco: Skala oparta na skali Rankina
0 - Świadczeniobiorca nie zgłasza skarg.
1 - Świadczeniobiorca zgłasza niewielkie skargi, które nie wpływają w sposób istotny na jego tryb życia.
2 - Niewielki stopień inwalidztwa. Objawy nieznacznie zmieniają dotychczasowy tryb życia, lecz nie ograniczają możliwości samodzielnego funkcjonowania. Nie jest zależny od otoczenia
3 - Średni stopień inwalidztwa. Objawy znacznie zmieniają dotychczasowy tryb życia i uniemożliwiają całkowicie niezależne funkcjonowanie.
4 - Dość ciężki stopień inwalidztwa. Objawy zdecydowanie uniemożliwiają samodzielne życie. Nie jest konieczna ciągła opieka i pomoc osoby drugiej.
5 - Bardzo ciężki stopień inwalidztwa. Świadczeniobiorca całkowicie zależny od otoczenia. Konieczna stała pomoc drugiej osoby.

        Oboje z mężem zamierzamy podjąć pracę w Niemczech. W Polsce zostaje nasze dziecko. Jak wygląda sprawa jego ubezpieczenia zdrowotnego? Jak należy je załatwić?

W opisywanym przypadku osoba pracująca, zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech i mieszkająca w tym kraju (czyli albo Pani albo ojciec dziecka) powinna zgłosić się do niemieckiej instytucji ubezpieczeniowej tj. lokalnej Kasy Chorych i wybrać dla dziecka  - Formularz E109 . Ten Formularz uprawnia członka rodziny pracownika do korzystania ze świadczeń rzeczowych w razie choroby lub macierzyństwa w państwie, w którym mieszkają, na mocy ustawodawstwa tego państwa, niezależnie od państwa unijnego w jakim zamieszkuje osoba zgłaszająca do ubezpieczenia. 

Formularz należy zarejestrować we właściwym ze względu na  miejsce zamieszkania dziecka Oddziale Wojewódzkim NFZ. Po zarejestrowaniu syn uzyska prawo do pełnego zakresu świadczeń zdrowotnych w Polsce, finansowanych ze środków publicznych, na identycznych zasadach jak osoby ubezpieczone w Narodowym Funduszu Zdrowia

        Karta EKUZ uprawnia do świadczeń zdrowotnych tzw. niezbędnych w czasie pobytu jej posiadacza na terytorium innego państwa członkowskiego, przy uwzględnieniu charakteru tych świadczeń. Karta EKUZ nie uprawnia do leczenia w trybie planowym,  a zakres świadczeń ustala lekarz. Lekarz, ma prawo odmówić leczenia, na podstawie EKUZ, jeżeli stwierdzi brak wskazań medycznych do zakwalifikowania schorzenia do przypadku o jakim mowa wyżej.

Obcokrajowiec, przebywający w jednym z krajów unijnych (w tym na terenie Polski) i posiadający kartę EKUZ, w przypadku  nagłego zachorowania ma prawo do świadczeń niezbędnych.

Uprawnienia przysługujące na podstawie EKUZ nie zawsze są respektowane, przy czym brak akceptacji Karty nie dotyczy jedynie ,,nowych” państw członkowskich. Z podobnymi problemami borykają się podróżujący do krajów ,,starej” Unii. Dlatego też, zgodnie z ustawodawstwem unijnym wprowadzono możliwość uzyskania zwrotu niesłusznie poniesionych kosztów leczenia, już po powrocie do kraju zamieszkania, w instytucji ubezpieczeniowej. 

        Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ/EHIC) uprawnia do świadczeń zdrowotnych tzw. niezbędnych w czasie pobytu jej posiadacza na terytorium innego państwa członkowskiego przy uwzględnieniu charakteru tych świadczeń, tak aby osoba zainteresowana nie musiała wracać do kraju właściwego ( tj. w którym jest zgłoszona do ubezpieczenia) celem leczenia. Świadczenia zdrowotne na podstawie karty EKUZ są udzielane na takiej samej zasadzie jak osobom uprawnionym do świadczeń zdrowotnych w kraju pobytu przy uwzględnieniu powyższego warunku, co do stanu zdrowia jej posiadacza. Kwalifikacji i zakres świadczeń ustala lekarz. Istotnym jest, że karta EKUZ nie uprawnia do leczenia w trybie planowym.

Reasumując posiadacz Karty w Polsce ma prawo do identycznych świadczeń, jak osoba ubezpieczona w NFZ, jednakże jedynie w przypadkach gdy wymaga on świadczeń niezbędnych, omówionych wyżej. Takie same zasady obowiązują w odniesieniu do każdej Karty, niezależnie od kraju unijnego w jakim przebywa jej posiadacz.

Karta EKUZ wydana przez jakikolwiek kraj członkowski Unii daje jej posiadaczowi identyczne uprawnienia, niezależnie od państwa wydającego taką Kartę.

Więcej informacji, w tym wniosek o wydanie EKUZ, można znaleźć na stronie www.nfz.gov.pl

        Jak mogę zapisać do NFZ, aby mieć ubezpieczenie zdrowotne?

Obywatel polski zamieszkujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i nie objęty obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z żadnego tytułu ma prawo zawrzeć z NFZ umowę dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Umowa zawierana jest na wniosek ww. osoby, złożony we właściwym dla zainteresowanego ze względu na miejsce zamieszkania, oddziale wojewódzkim NFZ. Po podpisaniu umowy w NFZ należy dokonać zgłoszenia do  ZUS - w terminie do 7 dni, składać w ZUS deklaracje  o wysokości składki zdrowotnej do 15 dnia następnego miesiąca za każdy miesiąc, za który opłaca składkę oraz opłacać terminowo składkę. 

Ponadto w przypadku braku ubezpieczenia zdrowotnego powyżej 3 miesięcy należy wnieść opłatę dodatkową. Jej wysokość jest uzależniona od okresu pozostawiania poza ubezpieczeniem zdrowotnym i ustalana jest kwartalnie w oparciu o wskaźniki GUS-u.

Aktualne dane są na stronach internetowych NFZ.

        Wezwanie Pogotowia Ratunkowego lub wizyta w SOR powinny mieć miejsce wyłącznie w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia lub stanach nagłych mogących prowadzić do istotnego uszczerbku zdrowia

Sugerować je może obecność jednego z poniższych objawów:

• Utrata przytomności
• Zaburzenia świadomości
• Drgawki
• Nagły, ostry ból w klatce piersiowej
• Zaburzenia rytmu serca
• Nasilona duszność
• Nagły ostry ból brzucha
• Uporczywe wymioty, zwłaszcza z domieszką krwi
• Masywny krwotok z dolnego odcinka przewodu pokarmowego
• Masywny krwotok z dróg rodnych
• Gwałtownie postępujący poród
• Ostre i nasilone reakcje uczuleniowe (wysypka, duszność) będące efektem zażycia leku, ukąszenia, czy użądlenia przez jadowite zwierzęta
• Zatrucia lekami, środkami chemicznymi czy gazami
• Rozległe oparzenia
• Udar cieplny
• Wyziębienie organizmu
• Porażenie prądem
• Podtopienie lub utoniecie
• Agresja spowodowana chorobą psychiczną
• Dokonana próba samobójcza
• Upadek z dużej wysokości
• Rozległa rana, będąca efektem urazu
• Urazy kończyny dolnej, uniemożliwiające samodzielne poruszanie się

W ramach działań Pogotowia i SOR nie można uzyskać:

• Wizyty kontrolnej w związku z wcześniej rozpoczętym leczeniem
• Recepty na stosowane stale leki w związku ze schorzeniem przewlekłym
• Rutynowego zaświadczenia o stanie zdrowia
• Skierowania do specjalisty
• Badań dodatkowych i konsultacji specjalistycznych, zaleconych przez lekarza leczącego

W pozostałych przypadkach należy zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego/ lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.  W dni powszednie od godziny 8-ej do 18-ej należy skontaktować się z placówką (poradnią, praktyką lub przychodnią), w której pracuje wybrany przez nas lekarz. 

W sytuacjach szczególnych, a zwłaszcza nowych zachorowań lub zaostrzeń dolegliwości w przebiegu schorzeń przewlekłych, które wystąpią w nocy lub w dni wolne od pracy, można skorzystać ze świadczeń medycznej opieki nocnej i świątecznej, realizowanej w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. W tym celu należy udać się lub zadzwonić do dyżurnego ambulatorium, którego adres i numer telefonu dostępne są u naszego lekarza, jak i na specjalnej tablicy informacyjnej, wywieszonej na zewnątrz placówki medycznej, w której on przyjmuje. W ramach opieki nocnej i świątecznej udzielane są lekarskie porady ambulatoryjne, a w sytuacjach tego wymagających także wizyty domowe. 

Ze świadczeń opieki nocnej i świątecznej należy skorzystać wtedy, gdy: 

• nie ma objawów sugerujących bezpośrednie zagrożenie życia lub grożących istotnym uszczerbkiem zdrowia,
• zastosowane środki domowe lub leki dostępne bez recepty nie przyniosły spodziewanej poprawy,
• mamy istotne obawy, że oczekiwanie na otwarcie przychodni, może znacząco niekorzystnie wpłynąć na rozwój choroby i nasz stan zdrowia.

Uzasadnieniem dla skorzystania ze świadczeń opieki nocnej i świątecznej mogą też być następujące sytuacje: 

• zaostrzenie lub nasilenie dolegliwości znanej choroby przewlekłej (np. kolejny napad astmy oskrzelowej z umiarkowaną dusznością),
• infekcja dróg oddechowych z wysoką gorączką (>39 st.), szczególnie u małych dzieci i ludzi w podeszłym wieku
• bóle brzucha, nie ustępujące mimo stosowania leków rozkurczowych
• nasilone bóle głowy, nie ustępujące mimo stosowania leków przeciwbólowych
• nasilona biegunka lub wymioty, szczególnie u dzieci lub osób w podeszłym wieku
• zatrzymanie wiatrów, stolca lub moczu
• nagłe bóle krzyża, kręgosłupa, stawów, kończyn itp.
• zaburzenia psychiczne, z wyjątkiem agresji lub dokonanej próby samobójczej 

W ramach nocnej i świątecznej opieki lekarskiej nie można uzyskać:

• wizyty kontrolnej w związku z wcześniej rozpoczętym leczeniem,
• recepty na stosowane stale leki w związku ze schorzeniem przewlekłym,
• rutynowego zaświadczenia o stanie zdrowia,
• skierowania do specjalisty.

Autorami opracowania są:
dr hab. med. Leszek Brongiel
Konsultant wojewódzki ds. medycyny ratunkowej
II Katedra Chirurgii Ogólnej CM UJ
dr med. Adam Windak
Konsultant wojewódzki ds. medycyny rodzinnej
Pracownia Medycyny Rodzinnej CM UJ

        Do wystawienia zlecenia na wózek inwalidzki upoważniany jest: ortopeda, neurolog, chirurg, lekarz rehabilitacji medycznej, reumatolog (lekarz rodzinny nie jest  do tego uprawniony). Zlecenie należy potwierdzić w oddziale Funduszu właściwym ze względu na miejsce zamieszkania Pacjenta. Natomiast zrealizować zlecenie można na terenie dowolnego województwa, u każdego świadczeniodawcy mającego zawartą umowę z NFZ.

Istota ubezwłasnowolnienia

Ubezwłasnowolnienie służy pomocy i opiece osobom, które nie potrafią same się o siebie zatroszczyć w wystarczający sposób. W celu ochrony praw tych osób ustanawia się opiekuna. Ubezwłasnowolnić można jedynie, gdy upośledzenie albo choroba psychiczna wpływa na niemożność lub ograniczenie kierowania przez osobę swoim postępowaniem. Samo upośledzenie umysłowe lub stan psychiczny danej osoby nie jest podstawą ubezwłasnowolnienia. Podstawą ubezwłasnowolnienia może być jedynie dobro osoby, która ma być ubezwłasnowolniona. Tak więc niedopuszczalne jest, aby przesłanką orzekania ubezwłasnowolnienia miała być wygoda urzędników, sprawy ekonomiczne czy nieumiejętność porozumienia się z daną osobą. Tym samym ustanowiony opiekun osoby ubezwłasnowolnionej w swoich działaniach powinien mieć wyłącznie dobro tej osoby. Osoba ubezwłasnowolniona nie jest pozbawiona przysługujących każdemu podstawowych praw.

Ubezwłasnowolnienie częściowe

Generalna zasada ubezwłasnowolnienia częściowego jest taka, że osoba dokonuje czynności prawnych sama , ale do ich ważności potrzebna jest zgoda opiekuna. Ubezwłasnowolnienie częściowe - ogranicza zdolność do pewnych czynności prawnych więc  pewnych czynności prawnych może dokonać jedynie za zgodą przedstawiciela ustawowego, bez zgody bowiem będą nieważne. Nie wszystkie czynności wymagają zgody, osoba ubezwłasnowolniona w niektórych sprawach może samodzielnie dokonywać wielu czynności prawnych, ale tylko jeśli nie powodują po jego stronie powstania zobowiązania (np. do wykonania jakiegoś zlecenia) ani rozporządzenia istniejącym prawem majątkowym. Będą to wszelkie czynności zobowiązujące i rozporządzające, czyli np.: kupno, sprzedaż (rzeczy wykraczających poza zakres drobnych bieżących spraw życia codziennego), darowizna, zlecenie, najem itd. W sprawach ważniejszych opiekun będzie musiał dodatkowo uzyskać zgodę sądu opiekuńczego, np. na sprzedaż mieszkania. 

Ubezwłasnowolniony częściowo nie może sam np.: sporządzać, zmieniać lub odwoływać testamentu. Osoba ubezwłasnowolniona częściowo samodzielnie może podejmować czynności o charakterze osobistym np. swobodne decydować o kontaktach z bliskimi etc. Może ona swobodnie zarządzać swoim zarobkiem, chyba, że z ważnych powodów sąd opiekuńczy postanowi inaczej. Może ona również swobodnie rozporządzać przedmiotami majątkowymi, które przedstawiciel ustawowy oddał do jej swobodnego użytku i w tym zakresie jest traktowana jako osoba posiadająca pełne prawa.

Osoba ubezwłasnowolniona częściowo może swobodnie nawiązać stosunek pracy i dokonywać czynności prawnych, które dotyczą tego stosunku. Jeżeli jednak ów stosunek pracy sprzeciwia się dobru osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, jej opiekun może po uzyskaniu zezwoleniem sądu opiekuńczego taki stosunek rozwiązać.

Obowiązkiem opiekuna jest sprawowanie pieczy to znaczy, że opiekun musi zadbać, aby ubezwłasnowolniony miał środki do życia (w razie ich braku opiekun powinien dochodzić dla niego odpowiednich świadczeń), aby miał on zapewnioną opiekę lekarską, aby sobie nie szkodził, aby nie stwarzał zagrożenia dla innych osób. Opiekun może się starać o umieszczenie, w razie konieczności, osoby ubezwłasnowolnionej w odpowiedniej placówce, np. domu pomocy społecznej, szpitalu. Jednak w takiej sprawie opiekun musi uzyskać zgodę sądu opiekuńczego. Opiekun osoby ubezwłasnowolnionej zarządza również majątkiem osoby ubezwłasnowolnionej. 

Ubezwłasnowolnienie całkowite

Ubezwłasnowolnienie całkowite przenosi prawo do podejmowania czynności prawnych na opiekuna poprzez pozbawienie możliwości dokonywania czynności prawnych. Taka osoba nie może, więc np. podarować lub sprzedać swojego majątku albo jego części, nie może niczego wartościowego kupić, wynająć mieszkania, zobowiązać się do wykonania jakiegoś dzieła lub zlecenia, oświadczać swojej woli, np. w kwestii przyjęcia darowizny lub testamentu. W jej imieniu tylko opiekun lub kurator mogą dokonać czynności, które odniosą ważne skutki prawne. Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może sama ani przez przedstawiciela zawrzeć małżeństwa, uznać dziecka, sporządzić lub odwołać testamentu. Taka osoba samodzielnie może dokonać jedynie czynności, które są określane w ustawie jako drobne, bieżące sprawy życia codziennego; będą to np. drobne zakupy, korzystanie z drobnych usług, np. fryzjera. 

W każdym innym przypadku decyzję podejmuje opiekun osoby ubezwłasnowolnionej, przy czym w sprawach dotyczących istotnych kwestii konieczna jest również zgodna Sądu Opiekuńczego.

Skutkiem ubezwłasnowolnienia całkowitego jest przeniesienie na przedstawiciela ustawowego osoby ubezwłasnowolnionej prawa do decydowania w sprawach leczenia tej osoby. Jego obowiązkiem jest dbanie o zdrowie tej osoby. To właśnie opiekun wyraża za nią zgodę na operację, na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego.  

Ubezwłasnowolnienie wiąże się m.in.: z nieposiadaniem czynnego ani biernego prawa wyborczego, czyli niemożności brania udziału w wyborach zarówno jako wyborca, jak i jako wybierany, oraz niemożności wypowiadania się w referendum. Osobę ubezwłasnowolnioną pozbawia się władzy rodzicielskiej. Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może nawiązać stosunku pracy. 

Postępowanie o ubezwłasnowolnienie 

Wniosek taki może złożyć do sądu tylko określony w kodeksie postępowania cywilnego krąg osób; należą do niego: małżonek osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, jej krewni w linii prostej (rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki), rodzeństwo, przedstawiciel ustawowy (opiekun), przysposabiający (ten, który adoptował osobę, która ma być ubezwłasnowolniona) i prokurator. Owi krewni w linii prostej i rodzeństwo tracą uprawnienie do złożenia wniosku o ubezwłasnowolnienie, jeżeli osoba, o której ubezwłasnowolnienie wnioskują, ma przedstawiciela ustawowego. A zatem jeżeli dziecko ma rodziców, nie mogą wniosku złożyć, np. dziadkowie, brat, siostra, lub, jeżeli dziecko ma opiekuna - wniosku nie mogą złożyć rodzice (np. pozbawieni praw rodzicielskich) czy też inni jego krewni. Wniosek o ubezwłasnowolnienie może też złożyć prokurator. Decyzję o złożeniu takiego wniosku może on podjąć, jeżeli zauważy taką potrzebę w związku z toczącym się innym postępowaniem albo, jeżeli sam otrzyma zawiadomienie o osobie, która wypełnia przesłanki ubezwłasnowolnienia.

Uczestnik w sprawie o ubezwłasnowolnienie, mimo ubezwłasnowolnienia i ustanowienia kuratora do ochrony jego praw, ma zdolność do samodzielnego zaskarżenia postanowienia o ubezwłasnowolnieniu bez udziału i zgody kuratora, a nawet wbrew jego woli.  Może więc on też udzielić pełnomocnictwa do zaskarżenia postanowienia o ubezwłasnowolnieniu. Takiemu stanowisku dał wyraz Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 24 stycznia 1968 r., I CR 631/67, OSNCP 1968, nr 8-9, poz. 153.

Ubezwłasnowolnienie nie musi trwać do końca życia osoby ubezwłasnowolnionej. Prawo przewiduje możliwość uchylenia przez sąd ubezwłasnowolnienia jeżeli ustąpią przesłanki ustanowienia ubezwłasnowolnienia. W przypadku ubezwłasnowolnienia całkowitego możliwa jest też zamiana na ubezwłasnowolnienie częściowe.*

        Zasady wykonywania badań diagnostycznych zostały uregulowane przez  art. 32 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210 poz. 2135 z poźn. zm.) oraz wydane na podstawie w.w. ustawy rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 81 poz. 484 ). Zgodnie z przywołanymi przepisami Świadczeniobiorca ma prawo do świadczeń z zakresu badań diagnostycznych wykonywanych na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Jeżeli świadczeniobiorca objęty leczeniem specjalistycznym wymaga wykonania niezbędnych dla prawidłowego leczenia dodatkowych badań diagnostycznych, pozostających w związku z prowadzonym leczeniem, skierowania na te badania wystawia i pokrywa koszty ich wykonania świadczeniodawca udzielający świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Skierowanie na badania diagnostyczne należy do kompetencji lekarza leczącego, który jest uprawniony do podjęcia decyzji odnośnie prowadzonego leczenia.

Natomiast  sam zakres badań, zalecanych  dla kobiet w ciąży  określa rozporządzenie Ministra Zdrowia  z dnia 23 września 2010 r.  w sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem. (Dz. U.  Nr 187 poz. 1259).

Ponadto kobiety w ciąży mogą być objęte programem badań prenatalnych, o ile zostanie spełniony co najmniej jeden warunek:

• wiek powyżej 35 lat;
• wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka;
• stwierdzenie strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka;
• stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenetycznie lub wieloczynnikową;
• stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu.

Leczenie następuje na podstawie skierowania lekarza ginekologa.